Sinds de jaren vijftig heeft de koloniale logica Burundi tot een van de belangrijkste producenten van Arabica koffie op het continent gemaakt. De kleine rode vruchtjes fungeerde zelfs als de sociaaleconomische barometer van het land.
De koffie-inkomsten zijn goed voor 80% van de exportopbrengsten van het land. 55% van de bevolking, d.w.z. 750.000 gezinnen, meer dan 4 miljoen mensen, waarvan de meerderheid kleine boeren zijn, is afhankelijk van de koffieteelt.
Bijna twee derde van de Burundezen leeft onder de armoedegrens en 60% is chronisch ondervoed. Het inkomen uit de koffieteelt maakt voor een groot deel van de bevolking het verschil tussen honger en voedselzekerheid.
In 2008 werd de privatisering van de koffiesector een feit. Dit werd aangemoedigd door de Wereldbank en had grote gevolgen voor het land. Wat het zwaarst weegt, is niet wat er op de koffieplantages gebeurt, maar de stadia vlak na de oogst.
De privatisering heeft namelijk geleid tot de verkoop van koffiewasstations die eigendom waren van de staat. Deze stations werden toen toevertrouwd aan particuliere bedrijven. In die tijd waren de producenten nog niet in staat om het benodigde geld bij elkaar te krijgen voor de aankoop. De boeren hadden daardoor niets meer te vertellen over hun oogst zodra deze bij het wasstation aankwam.

Over het algemeen heeft de nieuwe organisatie van de sector een negatief effect gehad op de inkomens van de producenten. Koffietelers verloren hun interesse in dit gewas, omdat het te weinig opbracht. Van 1990 tot 2018 daalde de productie van gemiddeld 34.000 ton naar 16.000 ton. De veroudering van de koffieplantages en de lage opbrengsten verzwakken de sector. Voor een opbloei is steun nodig.

Elf jaar na de privatisering, die door velen wordt omschreven als een fiasco, heeft de regering van Burundi besloten zich weer bezig te houden met de koffiesector. Déo-Guide Rurema, minister van Leefmilieu, Landbouw en Veeteelt, verklaarde in oktober 2019 tijdens een persconferentie in Bujumbura: “We merkten dat er geen transparantie, traceerbaarheid meer was op het niveau van alle spelers die betrokken zijn bij de verschillende fasen, van productie, verwerking tot export”.

In januari 2020 besliste de regering om de koffiesector te renationaliseren. “Er zijn bedrijven en particuliere exploitanten die er alleen maar zijn om zaken te doen en geen rekening houden met de belangen van de boeren”. De regering twijfelt er niet aan dat er verbeteringen mogelijk zijn in de sector. De koffieproducenten van het land lijken het te betwijfelen…